top of page

Wie ben ik?

Jan Baars, leraar Ki-Aikido Haarlem

 

Deze vraag speelt een belangrijke rol bij de meeste vormen van meditatie. De vraag lijkt simpel maar is niet zo gemakkelijk te beantwoorden als het misschien lijkt. De vraag kan op verschillende manieren opgevat worden. Wanneer we zo uitgebreid mogelijk onze levensgeschiedenis proberen te overzien worden we ons bewust van wie ons verteld is dat we zijn en wie we denken te zijn. Als ik de vraag op deze manier probeer te beantwoorden, begrijp ik misschien meer over hoe ik ben opgegroeid in specifieke situaties; welke personen en ervaringen diepe indruk hebben gemaakt. Als gevolg hiervan kan ik meer begrip ontwikkelen waarom ik op bepaalde situaties, problemen of vragen reageer op een manier die anders is dan de reacties van anderen. Iemand die is opgegroeid boven de Noordpoolcirkel, in de woestijn of het Amazone-regenwoud, zal over veel dingen in het leven anders denken. En zelfs heel dicht bij mij zie ik veel verschillen tussen mensen, afhankelijk van de manier waarop ze zijn opgevoed en hun leven hebben geleid.  Het resultaat kan een openheid zijn voor het idee dat de dingen niet per se zijn zoals ik denk dat ze zijn of zouden moeten zijn. Met andere woorden, de wereld is groter dan mijn kijk op de wereld.
 

Dit besef verbindt ons met een andere manier om de vraag ‘Wie ben ik?’ te begrijpen. Want ‘Wie ben ik?’ is ook een vraag over ons ‘zijn’ en mijn ‘zijn’ en de mogelijkheden daarvan zijn ook groter en rijker dan mijn kijk erop. Als ik aanneem dat ik alleen ‘mezelf’ kan zijn, mis ik veel belangrijke details die voor me liggen. Bij Aikido heb je voortdurend de ervaring dat je niet echt ziet wat je wordt getoond. Eigenlijk moet je iets al begrijpen voordat je het duidelijk kunt zien; in de Westerse filosofie is dit vooral doordacht door Kant en Johan Cruyff: ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’.

 

Als ik bijvoorbeeld naar een bos met veel vogels ga, zal ik de vooral die vogels zien en onthouden die ik al ken of die lijken op de vogels die ik al ken. Maar iemand die een vogelaar is, zal enthousiast zijn over de vele verschillende vogels die hij heeft gezien, maar die ik heb gemist. Als ik ze al gezien heb, heb ik niet gezien dat ze verschillend waren. Iets nieuws leren en je  begrip vergroten of verdiepen is niet zo eenvoudig: je kunt moeilijk iets duidelijk waarnemen als het niet in je gebruikelijke kaders past. Hiermee goed om te gaan en openheid te bewaren is ook buiten de dojo (oefenruimte) van belang. Want ook bij de waarneming van mensen of situaties geldt dat je denkt te weten hoe het zit, maar je moet steeds weer opnieuw proberen te zien en te begrijpen. Mensen hebben veel verschillende aspecten en situaties kunnen zeer snel veranderen. Dit is de oefening om Shoshin of een ‘beginnersgeest’ te ontwikkelen: open te staan ​​voor het besef dat je niet begrijpt of niet duidelijk ziet wat er voor je ogen gebeurt.

bottom of page